2010’lu yıllarda Türkiye’de eğitim adına yapılan tartışmalara konu olan Minecraft oyunu, ülkede küçük yaştaki çocukların yaygın kullanımı sayesinde eğitimcilerin de ilgisini çekmiş ve uygulamanın eğitime entegrasyonu adına çeşitli incelemeler yapılmıştır. Örneğin, 2015 yılında egitimdeteknoloji.com web sitesinde “Eğitimde Minecraft!” isimli bir metin yayımlanmış, Amerika’da bulunan çeşitli okullardan uygulama örnekleriyle Minecraft oyununun eğitime entegre edilebilirliği üzerinde durulmuştur. Orijinal metne buradan ulaşabilirsiniz.

Oyun, Türkiye’de ve dünyada öğretmenlerin yaptığı bireysel girişimlerle sınıflarda kullanılmaya başlanmış, kulüp etkinlikleri arasında yer almıştır. Eğitimcilerin ve çocukların yoğun ilgisinin farkında olan Microsoft, 2014 yılında satın aldığı Minecraft’ın bir yıl sonrasında “Minecraft: Education Edition” sürümünü de satın alarak geliştirilmesini sağlamıştır.[1] Böylece oyunu tüm dünyada satın alınabilen resmi bir öğretim materyali haline getirmiştir. İster oyunun kendisi ister eğitim sürümü olsun, 2020 yılına gelindiğinde Türkiye’de İSTEK Okulları başta olmak üzere, Maya Okulları, Bahçeşehir Okulları, Doğa Okulları ve ide okulları gibi birçok okulda Minecraft öğretmenler için bir öğretim materyali haline gelmiştir.[2] Microsoft, Minecraft’ı ve Minecraft: Education Edition’ı Bett Show gibi uluslararası fuarlarda tanıtmaya devam etmiş ve ulusal fuarlarda da yer almasını sağlayarak eğitimcilerin kullanımına sunmuştur. Buna paralel olarak akademide çeşitli araştırmalar yapılmış ve Minecraft bilimsel bir öğretim aracı olarak tanımlanmıştır.[3]

---

Oyunun sahada kullanımına gelindiğinde, öğretmenlerin iki farklı yolda Minecraft’tan faydalandıkları görülmektedir. Birincisi, ülkelerin merkezi eğitim müfredatlarının içerisinde çeşitli konuların kazandırılması üzerine “entegre” edilerek kullanılmasıdır. İkincisi ise robotik ve kodlama öğretiminde algoritma kavramı ve adımsallık ilkelerinin kavranması üzerinde kullanılmaktadır.

EducatHub portalında yer alan Minecraft dersleri, yukarıda bahsedilen birinci yolda birer entegrasyon çalışmasıdır. Minecraft dersleri, şimdiye dek akademide ele alındığı biçimiyle oyun tabanlı öğrenmenin bir parçası olarak yapılan örnek çalışmalara eklemlenmiştir. Öğretimin planlanması açısından öğretmene okul toplumunun ve öğrenme ortamının yerel farklılıklarını göz önünde bulundurabilmesi için uluslararası ders içerikleri kullanılmıştır.

Bahsi geçen etkinlikler, çeşitli ana başlıklar altında belirli ana fikirler üzerinde öğrencilerin çalışmasını sağlamak üzere toplanmıştır. İlkokul 2. sınıf düzeyinde bu ana başlıklar; besin ve tüketim, canlılar ve değişim, yaşam alanları ve coğrafya olarak belirlenmiştir. Bu ana başlıklar altında yiyeceklerin sağlıkla ilişkisi, sağlıklı bir yaşam, yaşam döngüsü, canlıların dönüşümü ve coğrafyanın yaşam alanları üzerindeki etkisi gibi konular üzerinde çalışılmaktadır. İlkokul 3. sınıf düzeyinde nerede yaşıyorum, yaşam ve atıklar, suyun önemi gibi ana başlıklar altında; yazarak ifadenin önemi, atıkların canlı yaşamına etkisi ve suyun önemi gibi konular üzerinde durulmaktadır. İlkokul 4. sınıftaysa kültürel zenginlikler, doğal unsurlar ve coğrafi yapı üzerinde çalışılarak, kültürel ögelerin nasıl korunduğu, doğal, beşerî ve coğrafi unsurlar üzerinde sorgulama yapılmaktadır.

Geçmişte incelendiği üzere matematik, fizik ve sanat temelli derslerin kazanımları odaklı ders planları yerine sosyal bilgiler alanında, tarih ve coğrafya konuları üzerinde derinlemesine çalışılmıştır. Bu da Minecraft destekli çalışmaların disiplinlerarası uygulamalara nasıl dönüştürülebileceği üzerine önemli bir örnek teşkil etmektedir. EducatHub örneği üzerinde görüldüğü gibi dünya üzerinde daha birçok öğretmenin girişimlerinin etkisiyle Minecraft gibi oyunlar öğretim materyallerine çeşitlik katmaya devam etmiştir. Bu sayede, 21. yüzyıl öğrenen özelliklerine paralel olarak Bilgisayar Destekli Öğrenme’nin (BDÖ) okullardaki önemi artacaktır.

[1] Bkz. Minecraft: Education Edition resmî web sitesi: https://education.minecraft.net. Ayrıca BBC haberlerinin takibi bu hikâyenin güzel bir özetini sunmaktadır: https://www.bbc.com/news/technology-35341528, https://www.bbc.com/news/magazine-32051153, https://www.bbc.com/news/education-34722784.

[2] 2018 yılında yapılan İSTEK’li Öğretmenler Paylaşım Konferansı’nda (PAYKON) “Eğitimde Minecraft” ismiyle yapılan konuşmada Minecraft’ın yararlı mı yoksa zararlı mı olduğu tartışmasından hareketle dünya okullarındaki kullanım örnekleri üzerinden entegrasyon çalışmalarına değinilmiştir.

[3] 2013 yılında Glenn Ekaputra, Charles Lim ve Kho I. Eng tarafından “Minecraft: A Game as nn Education and Scientific Learning Tool” isimli bir çalışma, takip eden yıllarda Anton Petrov’un Toronto Üniversitesi’nden “Using Minecraft in Education: A Qualitative Study on Benefits and Challenges of Game-Based Education” isimli makalesi ve Steve Nebel, Sascha Schneider ve Günter Daniel Rey tarafından yapılan “Mining Learning and Crafting Scientific Experiments: A Literature Review on the Use of Minecraft in Education and Research” isimli bir çalışma yapılmıştır. Bu çalışmalardan dört yıl sonra, 2019’da Barış Eroğlu’nun “Dijital Video Oyunları ve Eğitim: Minecraft Eğitim Sürümü” isimli çalışması Anadolu Öğretmen Dergisi’nde yayımlanmıştır.